Kijk eens naast je. Wat zie je? Een computer, een rekenmachine, een radio, een huistelefoon, een agenda en misschien een klok? Zaken die we vroeger allemaal op ons bureau hadden liggen. Tegenwoordig kunnen we al deze gebruiksmiddelen op één apparaat vinden. Met al deze ontwikkelingen is het de vraag hoe convergentie het speelveld in de communicatie branche veranderd (Mansell, 2016). Wat betekent het convergentie proces voor de inzet van digitale media door communicatieprofessisonals nu, en in de toekomst?

Henry Jenkins, een van de bekendste wetenschappers op het gebied van mediaconvergentie, beschrijft het fenomeen als volgt: “De stroom van content over meerdere media platformen, de samenwerking tussen meerdere media-industrieën en het migrerende gedrag van media consumenten die bijna alles zouden doen in de zoektocht naar de soorten entertainment ervaringen die ze willen” (Mansell, 2016, p. 5). Hij ziet de convergentie als een culturele beweging waar consumenten gestimuleerd worden om nieuwe informatie te zoeken en nieuwe connecties te maken (Dey, 2016). Zotto en Lugmayr (2016) beschrijven convergentie in de media als: “Het vermogen om verschillende mediakanalen via één digitaal platform aan te bieden.” In tegenstelling tot voorheen, bevinden de uitgezonden radio, televisie, internet en printmedia zich nu allemaal op een platform (p. 3). Convergentie leidt dus tot een makkelijkere toegankelijkheid tot deze informatie, en dus tot overbelasting van informatie, ook wel overload genoemd (Lugmayr & Zotto, 2016).

Overload

Maar wat betekent dit voor communicatie? Als verschillende content die geplaatst wordt op een platform gedeeld wordt met anderen, is dat positief voor het aantal artikelen wat gelezen wordt. Dit omdat mensen nu meer verschillende soorten content kunnen vinden op een platform dan voorheen (Zotto & Lugmayr 2016). Echter zorgt het ook voor sociale differentie. Er wordt zoveel content geproduceerd, dat een consument alleen content leest waar hij in geïnteresseerd is. Omdat er simpelweg teveel is om bij te houden, zal hij hier niet snel vanaf wijken (Zlatanov & Koleva, 2016).

Geloofwaardigheid

In tegenstelling tot de traditionele media, is het internet niet eigendom van een organisatie. Hierdoor kan iedereen die dat wilt content creëren en plaatsen (Kamalipour & Friedrichsen, 2017). Dit bedoelt ook dat elke mening een serieuze impact kan hebben, zonder dat deze wordt gecontroleerd op waarheden (Abdolrashidi, 2017). Het gevolg van de opmars van het internet is dat de verscheidenheid aan producten en diensten alleen maar zullen toenemen (Mansell, 2016). Echter door deze informatie overbelasting vragen steeds meer consumenten zich af of zij deze wel kunnen vertrouwen, waardoor de geloofwaardigheid afneemt (Plenkovic & Mustic, 2016). Hierdoor moeten organisaties media gaan zien vanuit het oogpunt van de consument (Zotto & Lugmayr, 2016). Een voorbeeld is dat communicatie zichtbaar moet zijn. De mate waarin mensen iets te zien en te horen krijgen in de media heeft niet te maken met de nieuwheid, maar met in welke mate zij passen bij de behoeften van de consument (Arango-Forero, Roncallo-Dow & Uribe-Jongbloed, 2016). Een krachtig communicatiemiddel hierbij is het gebruik van grafisch design bij content. Een goed design zorgt dat de ontvanger de inhoud van de boodschap vanuit zijn eigen perspectief beter kan interpreteren, wat ook weer bijdraagt aan de geloofwaardigheid van de content (Plenkovic & Mustic, 2016).

Consumentengedrag

Uit onderzoek blijkt dat de tijd die consumenten besteden aan geconvergeerde technologie als mobieltjes en TV sterk is toegenomen, en dat deze activiteiten vaak tegelijk plaatsvinden. De consument wijkt dus af van één bron voor zijn informatie en entertainment. Tegelijkertijd kan de consument zich hierdoor maar voor korte tijd focussen op één informatiedrager. Het wordt dus steeds moeilijker voor communicatieprofessionals om de aandacht van de consument te vangen, mede door de sterke toename van het aantal advertenties  (Zotto & Lugmayr, 2016). Uit verder onderzoek is gebleken dat 86% van de mobiele internet gebruikers tijdens het TV kijken gebruik maakt van sociale media netwerken. Het doel van de communicatieprofessional is om het gebruik van deze sociale media activiteit te stimuleren door deze activiteit te laten draaien om de desbetreffende TV show. Het plaatsen van korte en frequente berichten op sociale media is op dit moment de beste manier voor content makers om shows te promoten en reacties van de doelgroep te peilen (Montpetit, 2016).

Journalistiek

De journalistiek merkt ook dat de constante stroom aan informatie het werk compliceert. Online nieuwspagina’s leveren 24/7 content aan de consument en vragen van medewerkers om met meerdere platformen te kunnen werken (Zotto & Lugmayr, 2016). Dit voert druk uit op de zogeheten ‘super-journalisten’. Dit zijn journalisten die in alle nieuwe technologieën geschoold moeten zijn, waardoor een gat ontstaat tussen journalistieke kwaliteit, en effectiviteit (Lugmayr & Zotto, 2016). Door de continue toevoeging van content hebben journalisten steeds minder tijd om feiten na te gaan en onderzoek te doen. Wat resulteert in het feit dat nieuwsplatformen artikelen van andere media overnemen, om zo tijd te besparen. Ten koste hiervan gaat de geloofwaardigheid en nieuwswaarde van de media organisaties achteruit, en kunnen zij zich steeds moeilijker onderscheiden in de sterk concurrerende markt (Dal Zotto & Lugmayr, 2016).

De toekomst

Als we sociale connectiviteit willen hebben, zoals communiceren via sociale media, moeten we fysieke connectiviteit hebben, dus onze telefoon vasthouden. Echter zouden we deze sociale connectiviteit onafhankelijk kunnen maken van het specifieke platform, apparaat of netwerk. Onze informatie stroomt dan vrij over onze geconvergeerde apparaten. Een voorbeeld is dat onze vrienden in de Cloud staan, en op het moment dat we de TV aanzetten we kunnen communiceren met hen die hetzelfde programma kijken (Montpetit, 2016). Voor communicatieprofessionals is het zien van content los van media een belangrijke ontwikkeling. Omdat content straks gemakkelijk te zien is over meerdere dragers zorgt dit voor een grotere distributie van informatie. Echter moet de content goed passen bij deze nieuwe vorm, omdat medium-specificiteit dan niet meer bestaat (Lugmayr & Zotto, 2016).

Nog een ontwikkeling in de media is die van ambient media (omgevingsmedia). Dit houdt in dat media in de toekomst geïmplementeerd is in onze omgeving, en dat door middel van sensoren zaken als locatie worden gebruikt om de content voor elke gebruiker aan te passen (Lugmar & Zotto, 2016). Een voorbeeld is dat Facebook ons lokale informatie verschaft over bijvoorbeeld het weerbericht als je locatie is ingeschakeld.

De laatste ontwikkeling is die van transmedia storytelling. Dit wil zeggen dat een verhaal over verschillende media wordt vertelt. Dit vereist de toevoeging van nieuwe stukken informatie via elk van de verschillende communicatiekanalen betrokken bij het vertellen van het verhaal. Dit is verschillend van het huidige storytelling waar één uniforme boodschap over meerdere kanalen wordt verspreid (Lugmayr & Zotto, 2016).

Het blijft een mysterie

De mediaconvergentie heeft de afgelopen jaren veel veranderingen aangebracht in de communicatiebranche en voor hen die erin werken. Het zorgt  voor een continue ontwikkeling van content en technologie. Convergentie is een proces die al jaren meegaat, maar ons steeds blijft verbazen. Ondanks de vele onderzoeken naar het fenomeen, zal het toch altijd een mysterie blijven hoe ons bureau er over een paar jaar uit zal zien, en hoe het onze levens in de toekomst zal gaan blijven veranderen.